Działałność kompozytorska

Piotr Damasiewicz przygotował na potrzebę koncertu kompozycję pt. „Suita 29”, która operowała zupełnie inną poetyką niż żywiołowy, soczysty, wręcz agresywny „Alaman”. Tym razem muzycy okiełznali partyturą o wiele mniej bazującą na energetycznym potencjale dużego składu. „Suita 29” zasadzała się głównie na rozgrywaniu dźwięku w podzespołach, w mniejszych składach kolejno podejmujących wątek. Sam Damasiewicz występował na scenie przede wszystkim w roli dyrygenta, reżysera spektaklu, który chwyta za instrument jedynie od czasu do czasu. Podobne rozwiązanie było dość ryzykownym, choć odważnym posunięciem – z całą pewnością duża część słuchaczy znających PotH z albumu musiała być zaskoczona, żeby nie powiedzieć rozczarowana takim scenariuszem występu. Rezultatem był co prawda „power”, lecz budowany miarowo, oscylujący pomiędzy poszczególnymi sekcjami, ale bardzo rzadko wybuchający pełnią kolektywnej moc.

Krzysztof Karol Wójcik

Polsko-portugalska Orkiestra Improwizatorów to specjalny projekt na zamówienie Casa da Música, który skupiał polski free jazzowy zespół Power of the Horns i wybitnych muzyków portugalskich. Zbliżeni do historycznych orkiestr i kreatywnych muzyków, takich jak Sun Ra Arkestra i Art Ensemble z Chicago, Power of the Horns nieustannie poszukują nowych możliwości w muzyce zespołowej. Na ten koncert trębacz Piotr Damasiewicz stworzył muzykę inspirowaną portugalskim jazzem, zaprosił Red Trio do stworzenia sekcji rytmicznej wraz z polskimi muzykami. To artystyczne wyzwanie i niezapomniany koncert, który stworzył most między dwiema różnymi kulturami muzycznymi.

Utwór łączy w sobie kameralistykę nawiązującą do klasyków XX w. z brzmieniem współczesnego kwintetu jazzowego. Założeniem połączenia orkiestry kameralnej z jazzową sekcją rytmiczną i trzema instrumentami dętymi było stworzenie zwartej całości pod względem ekspresji i brzmienia między stałą, skomponowaną strukturą orkiestry a warstwą improwizowaną zespołu jazzowego.

Tytułowe Hadrony, to wynik fascynacji Damasiewicza fizyką kwantową. Struktura poszczególnych utworów, jak i całości materiału muzycznego, jest próbą znalezienia zależności między reakcjami cząsteczek i ich wzajemnych oddziaływań, a improwizującymi muzykami.

Temple (Mnemotaksja 2006)
Zarys Szczęścia 1998
Krople 1998
Polska 2014
Psalm for William Parker 2013
Troid 2012
Botswana 2000
Alaman 2000
Szczecin 2014
Man on the railway track 2008
ŻUKI 2003
God’s Will 2008
Pharah 1999
Buenos Ires 2006

Back to the silent 2008
Ciagle Myśląc 1999
Puzzle 1999
Mnemotaksja 2006
Imp 2006
012 P. D. QUARTET 2004
Heya mota teya damas orchestra
Sześciu w jednym płaszczu damas orchestra
Ventus IMP / Blask 2004
VITAE Imp
Ignis imp

Fale (Kameralny utwór na kwartet dęty) NFM sekcja edukacyjna
Orient (Kameralny utwór na kwartet dęty) NFM sekcja edukacyjna
Krople (kameralny utwór na kwartet dęty) NFM sekcja edukacyjna

Etniczność i naturalna ekspresja, kontekst miejsca, jego ducha i specyfiki kulturowej – to elementy niezbędne do zrozumienia specyfiki powstania projektu Into the Roots.

Można przywoływać fakty dotyczące istotnych wydarzeń dla Into the Roots i tym samym klasyfikować je jako momenty, kiedy wszystko się zaczęło. Problem w tym, że to dość umowny rodzaj chronologii. Oficjalne powołanie do życia Into the Roots miało miejsce w Norwegii. Już w pierwszej chwili było powrotem do korzeni, bowiem cały bagaż improwizacji, rdzennego feelingu i groove wynikał z nastroju i postawy artystycznej Piotra Damasiewicza oraz Zbigniewa Kozery i Pawła Szpury na długo przed tym etapem. Słuszniej zatem mówić na temat niezwykłej genezy poza czasem, w sensie początku czy końca, gdzie miejsce oddziałuje na muzyków, którzy się w nim znajdują. Na połączenie muzyczne w tym trio również zdecydowanie wpłynął fakt wspólnej fascynacji muzyką afrykańską oraz doświadczenia z Czarnym Lądem. Zarówno Zbyszek i Paweł, jak i Piotr Damasiewicz byli świeżo po muzycznych podróżach w Tanzanii, Zanzibarze i Maroku.

W pasterskim klimacie fiordów Stavanger dzięki Monice Cichockiej Piotr Damasiewicz gra z Into the Roots pierwszy koncert w duchu aliansu awangardy i etniczności. Brzmienie dzwonków, odgłosów owiec i wiejący wiatr okazują się analogią improwizacji i nieokreślonego kształtu piękna, które praktycznie od zawsze tak bliskie jest Piotrowi Damasiewiczowi. Dla niego unikalność wynika z rdzenności tego co w głębii. Miejsca, w których można jej doświadczyć bardzo szybko stają się dla niego szczególne, i tak jest w przypadku Suchej Beskidzkiej. Znamienną dla Into the Roots Suchą Beskidzką Piotr Damasiewicz odwiedził pierwszy raz wiele lat temu, w 2006 r.:

„Studiowałem wtedy jeszcze w Katowicach. Koledzy, którzy już byli w Suchej opowiedzieli mi o Cofeina Jazz Cafe i polecali ten klub. Nie mylili się. Od dawna panowała w nim wspaniała atmosfera. Wówczas jeszcze prowadził ją Bogdan Fałowski, założyciel. Dzisiaj Cofeina Jazz Cafe idzie za ciosem i jest już nie tylko kawiarnią i klubem jazzowym, ale też i miejscem dla sztuki oraz organizatorem wydarzeń artystycznych”.

Piotr Damasiewicz szybko poznał mieszkającego na Śpiwlach Wiesława Francuza, dla przyjaciół „Vinczu”, który w gronie przyjaciół ma muzyków z całego świata.

„Gościł nas i szybko się zaprzyjaźniliśmy. Dbał, by niczego nam nie brakowało. Spotykałem u Vincza muzyków jazzowych, folkowych, grywałem z muzykami z powiatu suskiego. Uczyłem się od nich melodii ludowych, a oni się osłuchiwali w jazzie. Zamarzyła mi się wtedy płyta, która łączyłaby jazz z góralszczyzną, klimatem pasterskim”. Pomysł doczekał się realizacji. Muzycy spotkali się w domu dziadka Wiesława Francuza, a obecnie jego przyjaciółki Kasi Wysoczyńskiej i zarejestrowali materiał. Wśród nich był suszanin Jan Ryt, który zagrał na dudach i fujarce. – „Na płycie słychać po trochu Norwegię, Afrykę w tym Maroko i Tanzanię oraz polskie góry” – mówi Piotr Damasiewicz. Z racji tego, że płytę nagrano na Śpiwlach, to i taką nazwę otrzymała. Zawarte na niej utwory są prezentowane przez rozgłośnie radiowe, a płyta ta została wybrana płytą roku przez słuchaczy i czytelników RadiaJazz.fm i Jazzpressu. Piotr Damasiewicz poznawał coraz więcej muzyków z Suchej Beskidzkiej należących do miejscowych kapel góralskich, między innymi na wspólnym kolędowaniu u Pana Stanisława – jednego z mentorów i opiekunów muzycznych w tym regionie. Tak poznał się z siostrami: Natalią, Kamilą i Alicją Krzeszowiak oraz z rodziną Rytów – Janem, Pawłem i Krzysztofem, czyli muzykami Zespołu Regionalnego Ziemia Suska i Kapeli Mała Ziemia Suska.

„Kiedy już było po wydaniu »Śpiwli«, poczułem, że czas na poszerzenie brzmienia i sięgnięcie głębiej w etniczny i folkowy wymiar muzyczny. Idąc dalej, na rozszerzenie składu o śpiew i instrumenty smyczkowe oraz wprowadzenie więcej treści muzycznej, która nie będzie już tylko dodatkiem, ale w dużej mierze punktem wyjścia, elementem składowym całości. Tak powstał podwójny album »Watra«. Chciałem odnieść się do tradycji muzykowania w chacie góralskiej, tak jak to się tradycyjnie odbywa i połączyć to z klubem jazzowym, gdzie również jamowanie jest jego naturalną częścią. Muzyka z okolic Babiej Góry została połączona z jazzem i dźwiękami świata, które towarzyszyły mi podczas wieloletnich podróży”.

Zespół Regionalny ,,Ziemia Suska’’ powstał w 2005 r., działa przy Centrum Kultury w Suchej Beskidzkiej. Skupia około 30 osób, miłośników regionalnego tańca i śpiewu. Kierownikiem organizacyjnym jest Jacek Master, natomiast artystycznym – Bernadeta Ryt. Zespół prezentuje folklor Górali Babiogórskich, kultywuje śpiew, obrzędy i tradycje miejscowe. Wykonuje pieśni babiogórskie, wykorzystuje w programach tańce z tego regionu. W skład zespołu wchodzi również tradycyjna kapela góralska. Zespół zawiera w swoich programach, dawne, miejscowe, żywiołowe tańce. Grupa męska zespołu przedstawia również popisy sprawności w „Hajduku”. Zespół bierze udział we wszystkich imprezach lokalnych na terenie miasta Sucha Beskidzka, jak i powiatu suskiego. Jest laureatem licznych nagród i wyróżnień w krajowych konkursach i festiwalach. Występował także w wielu miastach w Polsce oraz za granicą.

Jan i Paweł Ryt to bracia należący do Kapeli Mała Ziemia Suska. Kapela ta została założona w 2006 r., działa przy Centrum Kultury i Filmu w Suchej Beskidzkiej. Kierownikiem kapeli jest Stanisław Kubasiak. Wszyscy muzykanci pochodzą z Suchej Beskidzkiej. Kapela składa się z 8 członków i prezentuje folklor Górali Babiogórskich, grając na instrumentach tradycyjnych – trąbita, skrzypce, basy, kontrabas, dudy, heligonka, okaryna, piszczałka. Kapela kultywuje obrzędy miejscowe, podtrzymuje tradycje dudziarskie regionu. Poszukuje starych zapomnianych nut. Aktywnie bierze udział w życiu miasta. W swoim dorobku ma ponad 600 występów na różnego rodzaju scenach w kraju i poza jego granicami. Kapela ,,Mała Ziemia Suska’’ jest laureatem wielu konkursów i festiwali folklorystycznych ogólnopolskich i międzynarodowych.

Muzyków łączą więzy rodzinne: sekcję muzyczną stanowią ojciec i synowie, siostry są wokalistkami. Łączy ich zamiłowanie do muzyki góralskiej, tradycji oraz podróży. Krzysztof od wielu lat uczestniczył w muzycznych spotkaniach organizowanych przez Wiesława Francuza – dla przyjaciół ,,Vinczu’’ na osiedlu Śpiwle, gdzie można było spotkać muzyków z całego świata, w tym Piotra Damasiewicza. Do wspólnych spotkań ojciec namówił także synów, czego owocem była późniejsza współpraca muzyczna Jana Ryta – dudziarza z Kapeli Mała Ziemia Suska – z trio ,,Into the Roots’’ i nagranie płyty ,,Śpiwle’’. W kolejnych nagraniach uczestniczyli Krzysztof i Paweł Ryt.

Siostry, tak jak Piotr Damasiewicz, odbyły pielgrzymkę Drogą św. Jakuba w 2019 r. docierając do Santiago de Compostela pod koniec września. Piotr był wówczas jeszcze w czasie wędrówki do celu, kończąc pielgrzymkę w listopadzie. Ich drogi wtedy nie połączyły się, jednak kilka miesięcy później, w marcu, wokalistki uczestniczyły w koncercie Piotra Damasiewicza, inspirowanym pielgrzymką. Wspominały, że słuchając wariacji na trąbce poczuły się dokładnie tak jak na szlaku.

Zafascynowane twórczością muzyka jazzowego chętnie przystały na propozycję stworzenia wspólnych nagrań utworów w klimacie etnojazzu, wraz z kapelą prezentując folklor z regionu Podbabiogórza.

Z miłości do jazzu zrodził się również pomysł koncertów na żywo, w kawiarnianej, nietuzinkowej przestrzeni. Niezwykła akustyka oraz klimat wprowadzony przez właścicieli-pasjonatów przyciągały kolejnych muzyków, którzy czuli się w tym miejscu szczególnie doceniani.

Światła świec, krzesła przytulone przy okrągłych stolikach, z widzami wpatrzonymi w artystów i pochłoniętymi dźwiękami muzyki sprawiały, że koncerty w tym miejscu były równie niesamowite dla widowni, jak i dla samych muzyków. Sprawiało to, iż o Cofeinie stało się głośno w jazzowym świecie.

Wszystko to, co wypełniało serca właścicieli, zostało przekazane również wszystkim goszczącym w tym miejscu.

Powstał jeden organizm z bijącym w rytm jazzu sercem.

Po wielu występach muzyków światowej klasy, swoją drogę do Cofeiny odnalazł również Piotr Damasiewicz, który przekraczając próg tego miejsca poczuł się jego częścią. Uczucie zostało odwzajemnione i muzyczna więź jest pielęgnowana do dnia dzisiejszego.

Miejsce to było zawsze i jest współtworzone przez pracowników kawiarni, którzy całą duszą byli zaangażowani i nie pozwalali na wygaśnięcie magii. Barmanki w krytycznych momentach stawały się właścicielkami i kontynuowały idee. Przyjaźnie zza baru przekształcały się w kolejne projekty. Konsekwencja działań Alicji Klimowskiej, której jazz grał w głowie od dziecka, pozwoliła na zaszczepienie miłości do muzyki także Sylwii Pająk, która miejsce to prowadzi do dziś, jako trzecia właścicielka. Młoda i ambitna Sylwia Pająk wykorzystując przetarte szlaki rozwija działalność lokalu. Z miłości do miejsca i muzycznych doznań, od koncertów, w których uczestniczyła jako gość przeszła do organizacji festiwali oraz wydarzeń artystycznych pod patronatem kawiarni, w których również wspiera ją Piotr Damasiewicz.

Miejsce to jest przyjazną przystanią dla ludzi, którym kontakt ze sztuką, muzyką i pięknem samym w sobie jest niezbędny. Pozwala się im tu być, doświadczać, czuć i dzielić się tym, co w duszy gra z innym człowiekiem.

Nie widać końca tej historii i jeszcze wiele pasjonujących akapitów napisze przyszłość.

Powstanie grupy było zainspirowane wspólnym koncertem urodzinowym Piotra Damasiewicza i Michała Treli, 10 kwietnia 2006 r., w klubie Szepty we Wrocławiu, gdzie do wspólnego występu zostali zaproszeni muzycy z wrocławskiego środowiska jazzowego. Utworem przewodnim był temat „Odwalla” Roscoe Mitchella. I to tam wyłoniła się idea wspólnego muzykowania i tym samym jednoczenia się muzyków z różnych zakątków ówczesnej sceny jazzowej. Nie mniej ważny dla lidera był też przy okazji wymiar socjologiczny takich spotkań, gdzie muzycy z różnych bandów i ekip mieli okazję podzielić się swoim muzycznym doświadczeniem lub po prostu spędzić czas na wspólnym graniu. Damasiewicz skupiał głównie muzyków ze środowiska studenckiego katowickiej i wrocławskiej uczelni, do których to uczęszczał.

Po tym jak Damasiewicz przeniósł się do Katowic w związku ze studiami na tamtejszym wydziale jazzu skupił swoją działalność koncertową wokół ówcześnie istniejącego klubu jazzowego „Geneza”.

To tam nastąpiły pierwsze odsłony ukształtowanego pod względem kompozycji i konceptu zespołu, grającego w tamtym czasie jeszcze pod nazwą Piotr Damasiewicz Ensemble POTH.

Pierwszym profesjonalnym owocem pracy nad bandem, po kilku klubowych koncertach, było wystąpienie na Śląskim Festiwalu Jazzowym w 2007 r. W kolejnych latach zespół miał swoje kolejne klubowe odsłony, nieustannie kultywując ideę łączenia muzyków z różnych środowisk, w tym z gościnnym wystąpieniem (25 osób na jednej scenie) znakomitej saksofonistki Lotte Anker. Swoją pierwszą profesjonalną trasę koncertową, zaliczając znane kluby i festiwale takie jak Spatif w Sopocie czy Ars Musica Festival w Brukseli, miał w roku 2011, gdzie wystąpił w ośmioosobowym składzie.

W 2019 r. ukazał się album „Polska”. Słychać tu nie tylko Komedę i Stańko, ale również Bałtyk, Tatry, a nawet kopalnie węgla w Katowicach. Odnaleźć można narodowy romantyzm, fortepianowe rozmarzenie (Dominik Wania) oraz dobrze rozumianą słowiańską fantazję, a całość rozpoczyna się skupieniem znanym z hejnału z Wieży Mariackiej.

Damasiewicz zadedykował swoje utwory postaciom polskiego jazzu:
Tomaszowi Stańce, Krzysztofowi Komedzie, Tomaszowi Szukalskiemu, Piotrowi
Wojtasikowi.

Napisał specjalnie na tę okazję dwa utwory, a kolejne dwa to już istniejące
kompozycje. „Psalm For William Parker” był już zagrany na pierwszej płycie zespołu. Na płycie „Alaman” utwór ten nagrany był w rozszerzonej o fragment otwartej improwizacji, koncertowej, dwukrotnie dłuższej wersji. Na albumie „Polska” zagrany jest w zwartej formie z intro Dominika Wani w nieustającym groovie do samego końca.

Druga już istniejąca wcześniej kompozycja to „Polska”. Tytułowy utwór, napisany na uroczysty koncert, który odbył się podczas gali otwarcia festiwalu „Homage a Krzysztof Kieślowski” w 2014 r. w Sokołowsku, podczas którego w jego pierwszej części jako Piotr Damasiewicz Quartet „Mnemotkasja” wraz z Gerardem Lebikiem, Wojciechem Romanowskim, Zbigniewem Kozerą powstał muzyczny dialog z Krzysztofem Knittlem i Jerzym Stuhrem podczas odczytu fragmentów scenopisu filmu „Amator”.

Dwa nowe utwory zostały stworzone między Norwegią a Polską, gdzie w tamtym czasie Piotr Damasiewicz przebywał. Repertuar ten to pewna synteza tego co najbardziej wpłynęło na obraz jazzu towarzyszący artyście w słuchowym wzrastaniu jako muzyka jazzowego.

Nagranie zbiegło się ze szczególnym czasem. W wyniku dostępności jedynej daty dla wszystkich muzyków wybrano przełom 31 lipca i 1 sierpnia. Czyli w przeddzień i rocznicę Wybuchu Powstania Warszawskiego.

Ponadto atmosferę szczególności i tym samym powagi czasu dodatkowo podkreśliły wydarzenia poprzedzające nagrania. Był to okres bardzo przejmujący, ponieważ odeszło kilka osób bliskich muzycznie i personalnie. Odszedł wielki mistrz, Tomasz Stańko, któremu przecież dedykowano po części tą sesję. Odeszli również inni ważni muzycy i ludzie związani z jazzem: Kora, Grzegorz Grzyb, Marek Karewicz. Nie dało się przejść obojętnie wobec wszystkich tych złożoności wokół tego nagrania. Gdzieś pomiędzy przejęciem i adrenaliną związaną z całym przedsięwzięciem realizacji nagrania, zadumą, odnoszono wrażenie, że cały klimat nagrania stał się w pewnym sensie podniosły i wyjątkowy. Założony kontekst muzyczny albumu oraz szereg tych wszystkich opisanych wyżej wydarzeń wyniósł muzyków na szczególny wymiar emocjonalny, z którym musiano się zmierzyć. Dodatkowo właśnie w święto pamiętnego dla Polski dnia dotyczącego wolności i walki, jak również odczuwanej nostalgii i nadziei, gdy dźwięk syren zatrzymywał na chwilę Warszawę, kończono pomału sesję nagraniową.